Το άγχος αποχωρισμού στα παιδιά είναι ένα φυσιολογικό στάδιο συναισθηματικής ανάπτυξης. Δείχνει ότι το μωρό σας έχει μια ισχυρή προσκόλληση στον ένα ή στον άλλο γονιό. Την ίδια στιγμή όμως είναι αρκετά οδυνηρό τόσο για το γονιό, όσο και για το ίδιο το παιδί.
Το άγχος αποχωρισμού μπορεί να εκδηλώνεται:
- Από πραγματικό φόβο όταν το παιδί βρίσκεται μακριά από τον ένα γονιό, κυρίως από αυτόν που έχει αναπτύξει πρωταρχική σχέση και είναι συνήθως η μαμά.
- Από φόβο/άγχος όταν απομακρύνεται το παιδί από οικεία πράγματα που του προσφέρει χαλαρότητα και διασκέδαση, όπως είναι οι άνθρωποι που αγαπά, αλλά και τα παιχνίδια που χρειάζεται να αποχωριστεί πριν πάει για ύπνο.
Το πρώτο άγχος αποχωρισμού παρουσιάζεται συνήθως στους 8 μήνες ενώ κορυφώνεται στους 18 μήνες.
ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΥΣ 8 ΜΗΝΕΣ
Εκδηλώνεται με έντονο, συνεχές, κλάμα και προσκόλληση συνήθως την ώρα του ύπνου. Μην ανησυχείτε, είναι προσωρινό. Αυτό συμβαίνει, επειδή τα βρέφη δεν έχουν αποκτήσει ολοκληρωτικά τη μονιμότητα του αντικειμένου – δηλαδή την έννοια μέσα τους ότι, όταν φύγει κάποιος και δεν τον βλέπουμε, μπορεί και πάλι να επιστρέψει. Για τον λόγο αυτό, σε αυτές τις ηλικίες, όταν αφήνετε το παιδάκι σας στο υπνοδωμάτιο του για ύπνο, πιστεύει ότι δεν θα επιστρέψετε ποτέ και αυτό είναι εξαιρετικά τρομακτικό.
Αποφύγετε να ξεκινήσετε παιδικό σταθμό ή να αναθέσετε τη φροντίδα του παιδιού σε ένα ξένο πρόσωπο μεταξύ της ηλικίας 8 μηνών και 1ος έτους. Αν δεν έχετε άλλη επιλογή τότε να φροντίσετε να περάσετε κάποιο χρόνο μαζί στον παιδικό σταθμό ή στο σπίτι με το καινούριο, ξένο άτομο, ώστε να το συνηθίσει.
ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΥΣ 18 ΜΗΝΕΣ
Και σε αυτήν την ηλικία το άγχος αποχωρισμού εκδηλώνεται με δυσκολίες κυρίως στον ύπνο. Παρόλο που σε αυτή τη φάση, το παιδί έχει αναπτύξει την έννοια της μονιμότητας του αντικειμένου (των σημαντικών δηλαδή ανθρώπων στη ζωή του), εξακολουθεί να μη θέλει ακόμα να φύγετε μακριά του το βράδυ, κυρίως επειδή είστε η σημαντικότερη πηγή της ηρεμίας του καθώς προσπαθεί να κοιμηθεί.
Άγχος αποχωρισμού όμως μπορεί και να εκδηλωθεί όταν χρειαστεί να αφήσετε το παιδί στον παιδικό σταθμό ή ακόμα και σε κάποιο άλλο πρόσωπο, είτε συγγενικό είτε σε μια νταντά. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να εξηγήσετε στο παιδί ότι πρέπει να φύγετε αλλά θα γυρίσετε πίσω σύντομα και θα είστε και πάλι μαζί. Μπορείτε να του εκφράσετε την αγάπη σας και να το αποχαιρετήσετε σύντομα δίνοντας του ένα φιλί ή και μια σύντομη αγκαλιά, έστω και αν κλαίει ή φωνάζει. Σε καμία περίπτωση μην προσπαθήσετε να φύγετε κρυφά χωρίς να σας πάρει είδηση το παιδί. Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος και ανασφάλεια στο παιδί.
Tips για να διευκολύνετε το άγχος αποχωρισμού:
- Η συνέπεια είναι το κλειδί. Δημιουργείστε μια καθημερινή ρουτίνα για να ξέρει το παιδί σας τι να περιμένει. Με αυτό τον τρόπο θα αισθάνεται περισσότερη ασφάλεια.
- Να είστε ήρεμοι την ώρα του ύπνου. Το παιδί λίγο πριν κοιμηθεί χρειάζεται να νιώθι ηρεμία επομένως φιλτράρετε τις αντιδράσεις σας – αγωνία, ανυπομονησία, θυμό, απογοήτευση.
- Προσφέρετε στο παιδί σας ένα μαλακό αντικείμενο/κουκλάκι. Τα μαλακά αντικείμενα διευκολύνουν συνήθως το άγχος αποχωρισμού κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς η επαφή τους με το παιδί το βοηθάει να χαλαρώσει. Δοκιμάστε για παράδειγμα, να ζεστάνετε ένα ρούχινο ζωάκι ή μια κουβερτούλα στο στεγνωτήριο για λίγα λεπτά.
- Αν χρειαστεί να λείψετε και πρέπει να αφήσετε το παιδί με κάποια νταντά ή ακόμη και με κάποιον συγγενή για να το προσέχει, θα ήταν χρήσιμο να έρθει το παιδί σ΄ επαφή με το άτομο αυτό εκ των προτέρων. Ας κάνει πρώτα μια επίσκεψη στο σπίτι σας, έτσι ώστε να μπορέσει να περάσει κάποιο χρόνο μαζί του με εσάς παρόν.
Γενικότερα, είναι καλό να γνωρίζετε ότι το παιδί σας χρειάζεται σταδιακή επαφή με άτομα και χώρους. Έτσι μειώνεται σταδιακά το άγχος που αισθάνεται προς τα ξένα πρόσωπα.
Να θυμάστε πως το άγχος που βιώνει το παιδί σας δηλώνει πως αναπτύσσεται φυσιολογικά. Είναι δηλαδή μια ξεκάθαρη απόδειξη ότι οι γνωστικές του ικανότητες ακολουθούν τη φυσιολογική αναπτυξιακή πορεία.
Για το Thisisus.gr γράφει η Φώτια Παναγίδου, Παιδοψυχολόγος
Δείτε επίσης
Βοηθάμε τα παιδιά μας να βλέπουν πάντα τη θετική πλευρά
Κορονοϊός και παιδιά. Αντιμετωπίστε τις ερωτήσεις τους
Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας για το διαζύγιο