Είναι η μέδοθος Μοντεσσόρι η νέα μόδα; – Thisisus.gr

Μοντεσσόρι – η νέα μόδα;

Είναι πια γνωστό, πως την τελευταία δεκαετία (μπορεί και παραπάνω) οι νέοι γονείς άλλαξαν τον τρόπο διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους. Από την εγκυμοσύνη ακόμα προμηθεύονται βιβλία για το θηλασμό, την ενσυναίσθηση και τη θετική διαπαιδαγώγηση για να προσφέρουν στα παιδιά τους ένα καλύτερο μέλλον και περισσότερες ευκαιρίες έκφρασης και εξέλιξης.

Παρόλη την οικονομική κρίση που γονάτισε τα ιδιωτικά σχολεία και παιδικούς σταθμούς, είδαμε σχολεία (ιδιωτικά) με παιδοκεντρική φιλοσοφία να αυξάνουν τις εγγραφές τους: σχολεία με μοντεσσοριανή φιλοσοφία, σχολεία του δάσους, σχολεία στυλ Reggio Emilia, σχολεία με το σύστημα Waldorf, και σχολεία με στοιχεία από όλα τα παραπάνω.

Οι γονείς διαβάζουν και ψάχνουν περισσότερο για το τι θα ενισχύσει τα παιδιά τους και για πρώτη φορά αντιδρούν στις τιμωρίες και στα δασκαλοκεντρικά σχολεία που οι ίδιοι μεγάλωσαν. Και αυτό είναι μια ευχάριστη εξέλιξη. Τα δικαιώματα των παιδιών αν και έχουν θεσμοθετηθεί από το 1989, τώρα έχουν αρχίσει πραγματικά να καθιερώνονται, με τη συμβολή γονέων και εκπαιδευτικών.

Πρώτη καραντίνα

Και ξαφνικά, έρχεται η πρώτη καραντίνα! Ένα πραγματικό χτύπημα για τις οικογένειες. Οι φεισμπουκικές ομάδες με τη λέξη «μοντεσσόρι» μέσα αύξησαν τους ακολούθους τους κατά χιλιάδες…. Τι έγινε ξαφνικά; Άλλαξε κάτι στο εκπαιδευτικό σύστημα και ξαφνικά οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί άρχισαν να ασχολούνται, να διαβάζουν και να αγοράζουν μοντεσσοριανά παιχνίδια;

Ναι αυτό έγινε. Με την καραντίνα οι γονείς ήρθαν πολύ κοντά στα παιδιά τους, για ώρες που έμοιαζαν ατελείωτες… Έπρεπε να βρουν τρόπους να απασχοληθούν τα παιδιά τους δημιουργικά αφού τα σχολεία δεν μπορούσαν να το κάνουν εξ αποστάσεως. Από τα σχολεία λάμβαναν κυρίως φωτοτυπίες, η τηλεόραση κατάντησε κουραστική και η παραμονή στο σπίτι 24 ώρες το 24ωρο ήταν ένα πραγματικό εμπόδιο στη σχέση γονιών με τα παιδιά τους. Από τις παραπάνω φιλοσοφίες, η μοντεσσοριανή μοιάζει ιδανική στην καραντίνα. Δεν μας επιτρεπόταν εκδρομές και παραμονή στο δάσος για εξερεύνηση (όπως είναι κυρίως οι υπόλοιπες).

Η Μοντεσσοριανή εκπαίδευση βασίζεται στην ελευθερία (με όρια φυσικά) του παιδιού όπου μέσω δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής γίνονται ανεξάρτητα και αυτόνομα. Μαθαίνουν δηλαδή πως να αυτοεξυπηρετούνται, πώς να φτιάχνουν σνακ, πώς να φροντίζουν τον προσωπικό τους χώρο, πώς να βάζουν νερό στο ποτήρι τους… καθημερινά πράγματα που φαντάζουν αυτονόητα.

Μόδα ή ανάγκη;

Η καραντίνα αυτό έφερε… Μια ανάγκη των γονιών να αντεπεξέλθουν στη νέα καθημερινότητα. Φαίνεται πιο εύκολο να έχεις από πίσω σου κάποιον ειδικό να σου οριοθετεί το πρόγραμμα που θα κάνεις. Όλοι χρειαζόμασταν ένα πρόγραμμα για να μην τρελαθούμε. Οι γονείς με νήπια είδαν πως αν απλά πίεζαν τα παιδιά να μάθουν γράμματα και αριθμούς με τον τρόπο που οι ίδιοι είχαν μάθει (και μισούσαν) έβρισκαν αντιστάσεις. Έβλεπαν όμως πως οι μοντεσσοριανές προτάσεις ήταν σαν παιχνίδι οπότε και είχαν καλύτερα αποτελέσματα και περνούσαν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους. Κι εκεί που τα πατενταρισμένα μοντεσσοριανά παιχνίδια δεν ήταν εμπορεύσιμα εκτός των σχολείων με την αντίστοιχη άδεια, ξαφνικά είχαν αποκτήσει κοινό.

Δεν ήρθε λοιπόν η Μοντεσσόρι ως μόδα. Όλοι όσοι έψαχναν για εναλλακτικούς τρόπους διαπαιδαγώγησης την ήξεραν. Ήρθε ως ανάγκη. Και ελπίζουμε να συνεχίσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να βρίσκουν εναλλακτικούς τρόπους να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τα παιδιά τους και όντως τα παιδιά να γίνουν σκεπτόμενα και αυτόνομα άτομα. Είτε ακολουθούν μοντεσσοριανή φιλοσοφία είτε όχι

Λίγα λόγια για τη Μοντεσσόρι:

Η Μαρία Μοντεσσόρι γεννήθηκε το 1870! στην Ιταλία, μία εποχή που μόνο οι πλούσιοι εκπαιδευόντουσαν και φυσικά οι γυναίκες αν δούλευαν, δεν δούλευαν σε θέσεις αντρών. Η Μοντεσσόρι, όμως, γράφτηκε σε τεχνική σχολή μηχανικών (μόνο για αγόρια) την οποία εγκατέλειψε για να φοιτήσει ως γιατρός. Αποφοίτησε το 1896 με τιμητικές διακρίσεις σε ένα αντροκρατούμενο σύστημα με την ειδικότητα της ψυχιάτρου. Παρατήρησε λοιπόν πως στις ψυχιατρικές κλινικές βρίσκονται και παιδιά με σύνδρομο Down. Απόρησε για αυτή την απόφαση και είπε πως αυτά τα παιδιά είναι εκπαιδεύσιμα, κάτι που κανείς δεν είχε φανταστεί πιο πριν. Άρχισε να μελετά και να κατασκευάζει εκπαιδευτικό υλικό για αυτά ώστε να μπορέσουν να αντιληφθούν αφηρημένες έννοιες, όπως τα μαθηματικά. Ταυτόχρονα, σπούδασε Παιδαγωγικά για να μάθει με ποιους τρόπους μπορεί να τα εκπαιδεύσει. Εκεί διαπίστωσε πως το εκπαιδευτικό υλικό της ήταν κατάλληλο για όλα τα παιδιά. Προσπάθησε να εντάξει το σύστημά της στα δημόσια σχολεία της Ιταλίας και της το απαγορεύσαν. Ξεκίνησε να εργάζεται σε φτωχογειτονιές με απλές γυναίκες (γιατί θεώρησε πως κάτι γίνεται λάθος στο εκπαιδευτικό σύστημα στην Ιταλία) με δραστηριότητες καθημερινής ζωής. Σιγά σιγά άρχισαν να φτιάχνονται μοντεσσοριανά σχολεία σε πολλές χώρες του κόσμου που την καλούσαν, λόγω των αναπάντεχα θετικών αποτελεσμάτων που έβγαιναν από τα σχολεία της. Η ίδια εκπαίδευε τις παιδαγωγούς της. Ακόμα και ο Μουσολίνι της ζήτησε να εφαρμόσει το σύστημά της με αρχές φασισμού. Αυτή αρνήθηκε και την εξόρισε στην Ινδία. Το αποτέλεσμα δεν ήταν να τα παρατήσει αλλά να ιδρύσει μοντεσσοριανά σχολεία και στην Ινδία.

Το σύστημά της ήταν κίνδυνος για εκείνη την εποχή. Ήθελε οι άνθρωποι να μεγαλώνουν αυτόνομοι και σκεπτόμενοι. Ακόμα και σήμερα, για τον ίδιο λόγο, δεν διδάσκεται το έργο της επαρκώς στις παιδαγωγικές σχολές. Παρόλα αυτά, το σύστημά της δεν είναι παρωχημένο και το εκπαιδευτικό της υλικό χρησιμοποιείται σε όλες τις σχολικές βαθμίδες ανά τον κόσμο ως πρωτότυπο και αξεπέραστο.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει πολλές κρυμμένες αναφορές σε αυτήν αλλά δεν είναι ακόμα έτοιμο να πιστέψει πως τα παιδιά είναι ικανά, όπως πίστευε εκείνη. Τουλάχιστον, έχει ανοίξει μία πόρτα αποδοχής και ενσυναίσθησης σε όλα τα παιδιά.

Για το thisisus.gr γράφει η Ανδρομάχη Καλλιβρούση, δημιουργός της ομάδας του Facebook Παιδαγωγοί με ενσυναίσθηση.