Eric Carle, η αστείρευτη πηγή έμπνευσης εκπαιδευτικών, γονιών και παιδιών! -Thisisus.gr

Από μικρή μου άρεσε να παρατηρώ τους ανθρώπους, εστίαζα σε ένα χαρακτηριστικό τους που θα με βοηθούσε να τους θυμηθώ όποτε τους συναντούσα ξανά. Παρατηρούσα καθηγητές, συγγραφείς βιβλίων, επιστήμονες, καλλιτέχνες και απλούς καθημερινούς ανθρώπους. Κάποιοι από αυτούς έλαμπαν και μπορούσες να διακρίνεις το άστρο και τη φλόγα που είχαν μέσα τους, το πάθος ή αλλιώς το μεράκι που είχαν για το αντικείμενο τους. Οι πλείστοι -αν όχι όλοι- ήταν χωρίς κανένα αίσθημα κατωτερότητας, απλοί, λιτοί, οξυδερκής και με έντονες ευαισθησίες. Μιλούσαν ξεκάθαρα μέσα από τη δουλειά και το έργο τους! Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είναι και ο Eric Carle, μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης εκπαιδευτικών, γονιών και παιδιών. Ένας ονειρεμένος παππούλης που ξεκάθαρα μπορείς να τον ταυτίσεις με ήρωα της παιδικής σου φαντασίας. Θα τον συναντήσεις να φορά συνήθως τιράντες ή μια ποδιά πασαλειμμένη με πινελιές και πιτσιλιές από μπογιά.

Βιογραφία

Ο Eric Carle γεννήθηκε πριν από 91 χρόνια (το 1929) στις Συρακούσες της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, παιδί Γερμανών μεταναστών οι οποίοι επέστρεψαν στη Στουτγάρδη όταν ο Έρικ ήταν 6 ετών. Έζησε τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη Γερμανία όπου ο πατέρας του πολέμησε στον ναζιστικό στρατό. Η σχέση του με τον πατέρα ήταν καθοριστική. Του μεταλαμπαδεύει αρκετές γνώσεις για τη φύση και το περιβάλλον. Έφηβος πια, αναγκάστηκε να εργαστεί για την κατασκευή του “Δυτικού τείχους” (West Wall), γνωστότερου ως “Γραμμή Ζίγκφριντ” για λογαριασμό της οργάνωσης Τοτ. Είχε επηρεαστεί για πάντα από αυτό που είδε στα δυτικά σύνορα της Γερμανίας: “Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που μου αρέσουν τέτοια λαμπερά χρώματα.”

Μετά από αυτά τα δύσκολα χρόνια , ο Eric Carle εκπαιδεύτηκε και αποφοίτησε από την αριστοκρατική σχολή καλών τεχνών, το Akademie der bildenden Künste, στη Στουτγάρδη. Αλλά το όνειρό του ήταν πάντα να επιστρέψει στην Αμερική, τη χώρα των πιο ευχάριστων παιδικών αναμνήσεών του. Έτσι, το 1952, με έναν χαρτοφύλακα στο χέρι και σαράντα δολάρια στην τσέπη του, έφτασε στη Νέα Υόρκη. Σύντομα βρήκε δουλειά ως σχεδιαστής γραφικών στο τμήμα προώθησης στην εφημερίδα «The New York Times». Αργότερα, εργάστηκε ως καλλιτεχνικός διευθυντής ενός διαφημιστικού οργανισμού.

Μια μέρα, ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας, Bill Martin Jr, ζήτησε από τον Carle να εικονογραφήσει μια ιστορία που είχε γράψει. Το μάτι του Μάρτιν είχε πιάσει μια εντυπωσιακή εικόνα ενός κόκκινου αστακού που ο Carle είχε δημιουργήσει για μια διαφήμιση. «Καφέ αρκούδα, Καφέ αρκούδα, τί βλέπεις;» ήταν το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους και φυσικά η αρχή μιας πετυχημένης και λαμπρής πορείας την καριέρα του Eric Carle. Σύντομα γράφει και τις δικές του ιστορίες. Το πρώτο ολοκαίνουριο βιβλίο του ήταν «1,2,3 στο ζωολογικό κήπο», ακολούθησε σύντομα ένα από τα διασημότερα και πλέον κλασικά βιβλία «Μια πολύ πεινασμένη κάμπια» και μετέπειτα ακολούθησαν περισσότερα από 70 εικονογραφημένα βιβλία του. Μερικά από αυτά είναι: «Μια πυγολαμπίδα πολύ μόνη», «Μια πολυάσχολη αράχνη», «Η κατσούφα πασχαλίτσα», «Καλή όρεξη», «Ο κύριος Ιππόκαμπος», «Παρακαλώ μπαμπά, φέρε μου το φεγγάρι», «το σποράκι ταξιδεύει»

Μια κάμπια πολύ πεινασμένη

Κάθε φορά που με ρωτάνε τί βιβλίο να αγοράσουν για δώρο σε παιδιά -κυρίως- η πρώτη μου σκέψη είναι το «Μια κάμπια πολύ πεινασμένη». Θεωρώ ότι δεν είναι τυχαίο που έχει μεταφραστεί σε 50 γλώσσες, ενώ υπολογίζεται ότι πωλείται ένα αντίτυπό του το λεπτό από τη στιγμή της κυκλοφορίας του, περίπου 30.000.000!! Καθόλου τυχαίο το γεγονός αυτό. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να λείπει από καμία παιδική βιβλιοθήκη.

Το βιβλίο αποτελείται από μόλις 28 σελίδες και έχει γραφτεί με λιγότερες από 180 λέξεις. Αναφέρεται στη μεταμόρφωση μιας μικρής κάμπιας σε πεταλούδα. Η μικρή κάμπια τρώει κάθε μέρα κάτι διαφορετικό, μέχρι που μεγαλώνει, φτιάχνει ένα σπίτι, μπαίνει μέσα και βγαίνει από εκεί μετά από δύο εβδομάδες, όταν έχει γίνει πλέον μια όμορφη πεταλούδα. Κάθε λεπτομέρεια στις εικόνες όμως έχει δύναμη: ο λαμπερός ήλιος, το μπλε-μωβ δαμάσκηνο, η ίδια η κάμπια με το καμπυλωτό σώμα και την έκπληκτη έκφραση, τα ζουμερά ζαχαρωτά που σου θυμίζουν πόσο γλυκός είναι ο πειρασμός μέχρι την τελευταία σελίδα όταν η κάμπια μεταμορφώνεται σε πεταλούδα, είναι στιγμή χαράς ελπίδας και αισιοδοξίας υμνώντας την ομορφιά και τη μαγεία της φύσης που αναγεννάτε. Ένα τόσο απλό κείμενο με τόση αμεσότητα!

Χαρακτηριστικό από αισθητικής άποψης και εντυπωσιακό ταυτόχρονα, θα λέγαμε ότι είναι ο μοναδικός και πρωτότυπος τρόπος που δημιουργεί τις εικόνες των βιβλίων του. Μια μοναδική τεχνική που προσδίδει μια διαφάνεια στα έργα του. Ο Eric Carle χρησιμοποιεί πολύ λεπτά χαρτιά ζωγραφισμένα στο χέρι σε διάφορες αποχρώσεις , που στη συνέχεια κόβοντας ή σχίζοντας τα, δημιουργεί ένα είδος κολάζ από διάφορα μοτίβα ή σχήματα τα οποία κολλάει πάνω σε μεγάλες επιφάνειες. Μια μοναδική τεχνική η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη εικαστικών σε οποιαδήποτε βαθμίδα.

Το έργο

Τα βιβλία του είναι μια πολυφωνία συναισθημάτων και μια πλουραλιστική γιορτή χρωμάτων, ένα δελεαστικό κάλεσμα στα παιδιά να πάρουν θέση, να επέμβουν, να αναπαράγουν τις εικόνες του και να αφηγηθούν τις ιστορίες του, να αναπαραστήσουν τους παρδαλούς ήρωες, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο τις προσωπικές τους αφηγήσεις χρωματισμένες με τις δικές τους αποχρώσεις.

Στις αρχές του 1980 ο Eric Carle ταξιδεύει στην Ιαπωνία με τη γυναίκα του και εμπνευσμένος από διάφορα μουσεία που είχαν επισκεφτεί εκεί και θαυμάζοντας τον σεβασμό με τον οποίο οι Ιάπωνες αντιμετώπιζαν την τέχνη της εικονογράφησης παιδικών βιβλίων, ιδρύουν το 2002 «Eric Carle Picture Museum of Picture Book Art» στη Μασσαχουσέτη. Αν ποτέ βρεθείτε στο Amherst της Μασαχουσέτης μην παραλείψετέ να το επισκεφτείτε. Εκεί θα θαυμάσετε μια τεράστια συλλογή εικονογραφημένων βιβλίων από όλο τον κόσμο και να παρακολουθήσετε εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρουν θεμέλια για την ενσωμάτωση και την παιδεία της τέχνης.

Η περίπτωση του Eric Carle, αφενός αποτελεί ένα ξεχωριστό παράδειγμα για το πώς η μύηση στην τέχνη παράλληλα με την αφήγηση απλών και λιτών ιστοριών με δυνατό και ξεκάθαρο μήνυμα μπορεί να είναι εξαιρετικά ευεργετική στα παιδιά και αφετέρου, αποτελεί μια πηγή έμπνευσης για τον καθένα από εμάς: ότι δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείπουμε τα όνειρα μας, όσο δύσκολα και σκοτεινά εάν φαντάζουν. Γιατί πολύ απλά, η κάμπια πάντα θα μεταμορφώνεται σε πεταλούδα!

Μας γράφει η εκπαιδευτικός Θεοφίλου Μαρία.