Φρίντα Κάλο: Η μούσα μας για μία ημέρα -Thisisus.gr

Γράφει για το Thisisus.gr η μοναδική Καλομοίρα Θεοχάρη

Frida Kahlo: Vive la peinture Viva la lectura

Ένα κουκλάκι, μία μεγάλη προσωπικότητα, μία ζωγραφιά, 4 βιβλία· μία ολόκληρη ημέρα γεμάτη παιχνίδι, συζήτηση, χρώματα & αναγνώσεις…

…Έχω καιρό να σας γράψω μα η αυθόρμητη αντίδραση και οι επεκτάσεις που έδωσε η Κωνσταντίνα μου (6 ετών πλέον) σε δώρο που δέχτηκε προ ημερών, με έκαναν να θυμηθώ πόσο όμορφο είναι να μοιραζόμαστε τα απλά! Αυτά που δε χρειάζονται προετοιμασία ή χρήμα, πολλή σκέψη ή κόπο!! Όταν κάτι απορρέει κατευθείαν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών γίνεται τόσο αγόγγυστα και η όποια γνώση αποκτάται γίνεται κτήμα τους ακριβώς επειδή το διάλεξαν και το “δούλεψαν” μόνα τους!! Τα καλά της βιωματικής μάθησης ❤️

Όλα ξεκίνησαν όταν μία αγαπημένη φίλη μάς έστειλε δώρο χειροποίητη κούκλα στη μορφή της Φρίντα Κάλο!! Η έκπληξή μας μεγάλη (πόσο ωραίο να σε σκέφτονται και να σου δωρίζουν πράγματα που ξέρουν ότι θα σου αρέσουν, έτσι;; [Κλείνω την παρένθεση, χιχι!]) και η χαρά μας απερίγραπτη!! Ανεκτίμητη η αξία για την μικρή μου – και για εμένα – ότι κάποιος θυμήθηκε πόσο αγαπά τη ζωγραφική και της έφτιαξε κάτι σχετικό… Να μη σας τα πολυλογώ, της είπα αμέσως πως η προσωπικότητα αυτή υπήρχε, πως την έλεγαν Φρίντα Κάλο, ήταν ζωγράφος και έζησε “στα αλήθεια” πολύ παλιά!! Αμέσως, η Κωνσταντίνα ανέσυρε από τη μνήμη της ένα βιβλίο που διαβάζουμε συχνά και κάνει αναφορά στη διάσημη καλλιτέχνη και κάπως έτσι ξεκινήσαμε το μικρό μας – πείτε το – project!!

Η Κωνσταντίνα μού ζήτησε να φτιάξει έναν πίνακα με τη ζωγράφο και ξεκίνησε αμέσως να αποτυπώνει σε χαρτί τη φιγούρα όπως την έβλεπε τρισδιάστατη στην κούκλα της!! Μπορεί η αφορμή μας να ήταν άλλη αυτή τη φορά και όχι τα βιβλία που τόσο αγαπάμε μα δε χρειάστηκε πολλή σκέψη για να βρω τρόπο να εμπλέξουμε την ανάγνωση στη δημιουργία του πίνακα… Κοιτάξαμε τις βιβλιοθήκες μας και αφού εντοπίσαμε τα 4 βιβλία της συλλογής μας που μιλούν (και) για τη Φρίντα Κάλο αρχίσαμε να μελετούμε τη ζωή της και τον διαφορετικό τρόπο που την είχαν προσεγγίσει οι αντίστοιχα 4 εικονογράφοι μας!! [Περιττό να σας πω πως λάτρεψα κάθε λεπτό της αναγνωστικής & καλλιτεχνικής δραστηριότητάς μας!] Πριν συνεχίσω με το τί κάναμε θα σας γνωρίσω λίγο τα ξεχωριστά αυτά βιβλία 📚

🌹Η ΚΟΥΝΕΛΟΣΚΑΛΑ

Συγγραφέας: Μαρία Γιαγιάννου

Εικονογράφος: Κώστας Θεοχάρης

Εκδόσεις: Καλέντης

Προτεινόμενη ηλικία: 4+

“Ο Τρούφης είναι ένα γλυκό και πολύ τυχερό κουνέλι. Στον υπέροχο κήπο του φυτρώνουν γράμματα, αριθμοί και χρώματα! Αλλά και με τη μαγική ικανότητα που διαθέτουν τα αυτιά του, βοηθά τους άλλους όταν το έχουν ανάγκη.” | Η συγγραφέας και θεωρητικός τέχνης Μαρία Γιαγιάννου δημιουργεί ένα παραμύθι που συνοδεύεται από τα απίστευτης ζωντάνιας σχέδια του εικονογράφου Κώστα Θεοχάρη και μας συστήνει τις έννοιες της φιλίας, της προσφοράς αλλά και της καλλιτεχνικής και επιστημονικής αξίας!! Δέντρα ντύνονται με γράμματα που ανακατεύονται, χρώματα που στάζουν και αριθμούς που στέκονται τακτικοί και μετρημένοι ενώ οι σπόροι για να φυτευθεί το δέντρο της μουσικής βρίσκονται – πού αλλού;; – στη Σκάλα που αναγράφεται πάντα με “Σ” κεφαλαίο και μας παραπέμπει στη Σκάλα του Μιλάνο όπου μεγαλουργούσε κάποτε η σοπράνο Μαρία Κάλλας!! Ανάμεσα στις 6 στάσεις στο ταξίδι του προς την κατάκτηση της γνώσης, ο συμπαθής Τρούφης συναντά τη ζωγράφο Φρίντα Κάλο και τη βοηθά να αποτελειώσει έναν πίνακά της αφού εκείνη δεν μπορεί να σηκωθεί από την καρέκλα της για να φθάσει τα πιο ψηλά σημεία του καμβά… 📍 1η αναφορά στην αναπηρία της (κρατήστε το σαν πληροφορία, θα μας χρειαστεί!!)

🏵️ ΟΙ ΔΥΟ ΦΡΙΝΤΕΣ

Εικονογράφος: Τζανλούκα Φολί

Μετάφραση: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη

Εκδόσεις: Καλέντης

Προτεινόμενη ηλικία: 6+

“Η Φρίντα Κάλο ήταν μια επαναστάτρια. Πριν από αυτό, όμως, ήταν ένα κορίτσι. Τα λόγια της ζωντανεύουν μια ανάμνηση από τα έξι της χρόνια και μας μεταφέρουν στη γειτονιά της, το Κογιοκάν, και στο σπίτι της, το Μπλε Σπίτι, σε ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο της Μεξικανής ζωγράφου.” | Η Φρίντα Κάλο, ίσως η πιο διάσημη ζωγράφος στον κόσμο, είναι ένα είδωλο. Οι πίνακές της ξεχωρίζουν, καθώς πάντα εικονίζουν ένα πορτρέτο της. Ήταν το θέμα που γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλο: η Φρίντα. Σε αυτό το βιβλίο όμως γνωρίζουμε μια διαφορετική Φρίντα… “Το βιβλίο αυτό ανασύρει μια ανάμνηση από το ημερολόγιό της, γραμμένο σε φύλλα χαρτιού με χρώμα φιλντισένιο, γεμάτα ιδέες, ορνιθοσκαλίσματα, σχέδια και μικρά κομμάτια από τη ζωή της.” Είναι η πρώτη φορά που διάβαζα κάτι τόσο προσωπικό της, όπως σκέψεις και όνειρα με τη φανταστική της φίλη και τολμώ να ομολογήσω πως με συγκλόνισε η ανάγκη της για παρέα… Πόση μοναξιά πρέπει να ένιωθε σαν παιδί!! Το βιβλίο «Οι δύο Φρίντες», το οποίο δανείζεται τον τίτλο από έναν από τους διασημότερους πίνακές που ζωγράφισε το 1939 (Las dos Fridas), αναδεικνύει με τον πιο λυρικό και ποιητικό τρόπο την μαγεία της προσωπικότητάς της!! Άλλωστε, πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Μόνο ένα παιδί που ζούσε και ονειρευόταν έντονα θα μεγάλωνε για να ζήσει αντισυμβατικά και θα γινόταν καλλιτέχνης τέτοιου βεληνεκούς!!

🌺 ΚΑΠΟΤΕ… 1Ο ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Συγγραφείς: Les époux Von Grüt

Εικονογράφος: Jane Bodil

Μετάφραση: Εύη Γεροκώστα

Εκδόσεις: Διόπτρα

Προτεινόμενη ηλικία: 9+

“Πιλότος ή προστάτιδα του περιβάλλοντος, χημικός ή υπέρμαχος των δικαιωμάτων των παιδιών, κοσμοναύτισσα, συγγραφέας, ζωγράφος… Aυτές οι δέκα υπέροχες γυναίκες αφηγούνται τη ζωή τους και γίνονται έμπνευση για όλα τα παιδιά που ονειρεύονται να κατακτήσουν τον κόσμο!” | Ένα βιβλίο που αγάπησα πρώτα εγώ και φαίνεται πως θα αγαπήσει και το Κωνσταντινάκι μου!! Πριν στη ζωή μας μπει η έννοια της καραντίνας, το Μάρτιο του 2020, είχα την χαρά να συναντήσω την μεταφράστρια του βιβλίου κυρία Εύη Γεροκώστα μαζί με άλλες 3 άξιες αφηγήτριες – συμπεριλαμβανομένης της κυρίας Λίλης Λαμπρέλλη – σε μία παρουσίαση γεμάτη γυναικείο άρωμα!! Άκουσα και ένιωσα πολλά για κάποιες από τις προσωπικότητες που αναφέρονται στο βιβλίο! Η Φρίντα Κάλο ήταν μία από αυτές και ήταν συγκινητικό πώς μέσα από μία αφήγηση μπορέσα να συν-αισθανθώ αυτή την πολύπαθη γυναίκα!! Το κείμενο μας δίνει με απλό και κατανοητό λεξιλόγιο την ιστορία της ζωής της και η εικόνα που δεσπόζει είναι και αυτή με την ίδια τη ζωγράφο σε αναπηρικό καροτσάκι. 📍 2η αναφορά.

🌻 30 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟΝ ΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΙ ΕΣΥ

Συγγραφέας: Στέλλα Κάσδαγλη

Εικονογράφος: Φωτεινή Τίκκου

Εκδόσεις: Πατάκη

Προτεινόμενη ηλικία: 10+

Ποιες είναι οι γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο και που συχνά η Ιστορία ξεχνάει να μας γνωρίσει; Πώς έζησαν και τι δημιούργησαν οι καλλιτέχνιδες, οι πολιτικοί, οι συγγραφείς, οι επιστήμονες, οι αθλήτριες και οι ακτιβίστριες που άνοιξαν το δρόμο για όλες όσες ακολούθησαν; Πώς θα μας συστήνονταν οι ίδιες, αν μπορούσαν να μας διηγηθούν, σε πρώτο πρόσωπο, την πραγματική τους ιστορία; Και, τελικά, τι έμπνευση μπορούμε να πάρουμε από εκείνες ώστε να μπορέσουμε κι εμείς με τη σειρά μας να δημιουργήσουμε έναν πιο υγιή, δίκαιο και προοδευτικό κόσμο; Γύρισε το βιβλίο από την άλλη (ή και όχι), βρες μία βολική θέση και έλα να γνωρίσουμε μαζί 30 σπουδαίες γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο. Θα τολμήσεις να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου.” | Ένα μοναδικής ποιότητας και ομορφιάς ανάγνωσμα που μπορούμε να εντάξουμε στην ευρύτερη κατηγορία “βιβλία γνώσεων” και αφορά σε μυθιστορηματικές βιογραφίες 30 σπουδαίων γυναικών!! Φύλο, διαφορετικότητα, στερεότυπα & ανατροπή αυτών θα μπορούσαν να είναι οι επιμέρους “ετικέτες” του βιβλίου!! Τελείως αντισυμβατικό σε δομή, σχεδιασμό και περιεχόμενο από όσα έχουμε συνηθίσει έως τώρα σε βιβλία τέτοιου είδους, το συγκεκριμένο θα σας γοητεύσει και ενθουσιάσει – το λιγότερο!! Χωρίς να επικεντρώνεται σε στείρες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, η συγγραφέας μάς “γνωρίζει” γυναίκες καθημερινές που έγιναν σπουδαίες μέσα από τη μοναδικότητά τους!! Αρχή και τέλος του βιβλίου, τα πορτρέτα των γυναικών των οποίων τις ζωές ανακαλύπτουμε μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση της συγγραφέα!! Μέσα στις 15 πρώτες προσωπικότητες και η διάσημη ζωγράφος που κλείνει την ιστορία της λέγοντας: “Πάντοτε πίστευα πως είμαι ο πιο παράξενος άνθρωπος στον κόσμο, κάποια στιγμή όμως σκέφτηκα ότι, δεν μπορεί, τόσοι άνθρωποι ζουν στη γη, όλο και κάποια άλλη θα υπάρχει που να νιώθει περίεργη και χαλασμένη όπως κι εγώ. Κάθομαι και τη φαντάζομαι, λοιπόν, και φαντάζομαι ότι βρίσκεται κι εκείνη κάπου έξω και με σκέφτεται κι αυτή. Οπότε, ναι, αν είσαι κάπου εκεί έξω και το διαβάζεις αυτό, να ξέρεις πως είναι αλήθεια : είμαι εδώ και είμαι τόσο παράξενη όσο κι εσύ.”

Ένα – ένα και όλα μαζί αυτά τα 4 βιβλία μας βοήθησαν να συνθέσουμε ένα Χρονολόγιο της ζωής της ζωγράφου αλλά και να δούμε πρακτικά πως κάθε καλλιτέχνης έχει το στυλ του αφού στα χέρια μας είχαμε 4 διαφορετικές απεικονίσεις του ίδιου προσώπου· τόσο διαφορετικές και τόσο ίδιες... Λουλούδια στα μαλλιά, φρύδια σμιχτά, περιτριγυρισμένη πάντα από φυτά η Φρίντα, με πινέλα και μπογιές στα χέρια…

Έτσι ακριβώς την αποτύπωσε και η Κωνσταντίνα στο χαρτί, κατόπιν έκοψε το περίγραμμα και αφού διάλεξε κανσόν χαρτί, το κόλλησε και ξεκίνησε να φτιάχνει το ατελιέ της ζωγράφου!! Κοιτώντας τις εικονογραφήσεις των βιβλίων, δημιούργησε το κατάλληλο περιβάλλον και συμπλήρωσε λεπτομέρειες στα αντικείμενα που με εξέπληξαν ευχάριστα!! Το καβαλέτο, η καρέκλα και το τραπέζι του χώρου απέκτησαν ροδάκια για να μπορεί να τα πηγαίνει όπου θέλει και να τη βολεύουν αφού “δεν μπορεί να περπατήσει, μαμά!!” [Ιδού πως δούλεψαν μέσα της οι αναφορές περί αναπηρίας που σας έλεγα!] Τελευταία πινελιά ο πίνακας που συμπεριέλαβε και είναι εκτύπωση από αρχείο που διάλεξε η ίδια η νεαρά και κατεβάσαμε στον υπολογιστή μας ➡ Αυτοπροσωπογραφία της Φρίντα Κάλο, αφιερωμένη στον Λέων Τρότσκι, ανάμεσα στις κουρτίνες (1937). Το μόνο που μας λείπει πλέον είναι μία κανονική κορνίζα για να τοποθετήσουμε το δικό μας έργο για να κοσμεί όπως του πρέπει το σπίτι μας!! Είμαι πλέον σίγουρη πως τις επόμενες ημέρες θα μας απασχολήσει κι άλλο η ζωή της εμβληματικής Κάλο αφού ήδη τα παιδιά (ο Θωμάς είναι 4 ετών) αναφέρονται στην αναπηρία και αυτοσχεδιάζουν πως δεν μπορούν να περπατήσουν και χρειάζονται τη βοήθεια κάποιου για να κινηθούν!! Ανυπομονώ να παρακολουθήσω τη σκέψη τους και να περπατήσουμε σε μονοπάτια ευαισθητοποίησης!!

…Σας χαιρετώ με ένα ρητό της Φρίντα Κάλο που αγαπώ πολύ ευχόμενη να ακολουθείτε πάντα τα παιδιά σας όπου σας οδηγούν· είναι τα πιο ωραία μέρη…

«Μπορούμε να εφεύρουμε ρήματα; Θέλω να σου πω ένα εγώ σε ουρανώ. Έτσι τα φτερά μου θα απλωθούν τεράστια για να σ΄ αγαπώ άπειρα.»